Trafik Cezasına İtiraz Süreci ve Uygulamada Karşılaşılan Örnekler

Bilindiği üzere trafik cezaları, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında belirlenen trafik kurallarına uyulmadığı durumlarda, bu kuralları ihlal eden sürücülere uygulanan idari yaptırımlardır. Uygulamada en sık karşılaşılan yaptırım türü ise idari para cezalarıdır. Peki bu parasal yaptırımlara karşı itiraz etmek mümkün müdür? Hangi durumlarda trafik cezalarına itiraz edilebilir? İtiraz süresi nedir ve başvuru mercii neresidir?

Trafik cezasına itiraz, haksız veya hatalı şekilde düzenlenmiş cezalara karşı sürücülere tanınan yasal bir haktır. Zira her trafik cezası hukuka uygun şekilde düzenlenmeyebilir. İşte bu gibi durumlarda, trafik cezasına itiraz etmek mümkündür; hatta itirazın haklı bulunması halinde ilgili trafik cezası iptal edilebilmektedir. Ancak bu noktada itirazın değerlendirmeye alınabilmesi için süresi içinde ve doğru mercie başvuru yapılması gerekmektedir.

Trafik cezasına itiraz süresi, cezanın sürücüye veya araç sahibine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gündür. Ancak burada tebliğ şekline göre bir ayrım yapılmaktadır. Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için bu ayrıma değinmekte fayda vardır.

Trafik cezaları ilgili kişilere iki şekilde tebliğ edilebilir:

1-     Yüz Yüze Kesilen Cezalar: Trafik görevlileri tarafından yerinde düzenlenen cezalar, ilgili kişilere o anda tebliğ edilmiş sayılır ve böyle bir halde 15 günlük itiraz süresi derhal işlemeye başlar.

2-     Gıyapta Kesilen Cezalar: Genellikle EDS veya plaka üzerinden tespit edilen ihlallerde söz konusu olan bu cezalar, ilgili kişilerin adresine gönderilir ve 15 günlük itiraz süresi, tebligat zarfının adrese ulaştığı tarihten itibaren işlemeye başlar.

Unutulmamalıdır ki, her iki tebliğ türünde de 15 günlük itiraz süresi hak düşürücü nitelikte olup, bu sürenin kaçırılması halinde başvuru dikkate alınmayacaktır. Bununla birlikte, itirazın cezai işlemin uygulandığı yer Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla başka bir mahkemeye yapılan itirazlar, tıpkı süresi içinde yapılmayan itirazlar gibi değerlendirmeye alınmayacaktır.

Peki hangi hallerde trafik cezalarına itiraz edilebilir? Temel itiraz sebepleri nelerdir?Hukukumuzda trafik cezalarına ilişkin itiraz sebepleri kanunda açıkça sayılmamıştır. Bu nedenle, cezanın hukuka uygun olmadığı düşünülen her türlü gerekçeyle trafik cezasına itiraz etmek mümkündür. Bununla birlikte, Yargıtay kararları ve yargı içtihatları ışığında, uygulamada kabul edilebilir nitelikte bazı itiraz sebeplerine örnek vermek mümkündür.

Örneğin;

·       Fahri trafik müfettişlerince herhangi bir delil veya gerekçe sunulmaksızın yazılan cezalar,

·       Radar levhası veya uyarı işareti bulunmayan noktalarda uygulanan cezalar,

·       Alkollü olunmadığı halde yanlış ölçüm sonucu kesilen cezalar,

·       Özellikle son dönemde yargı kararlarıyla şekillenen, hız sınırının 1–2 birim gibi çok düşük oranlarda aşılması nedeniyle düzenlenen cezalar

itiraz konusu olabilmektedir. İşte bu tür durumlarda, cezanın usule ve yasaya uygun olup olmadığı, ilgili Sulh Ceza Hakimliği tarafından değerlendirilmekte; ilgili Hakimlik, cezanın hukuka aykırı olduğu kanaatine vardığı takdirde ise, trafik cezası iptal edilmektedir.

Ancak bu sürecin, ilgili Sulh Ceza Hakimliği’nin, cezayı düzenleyen kurumdan yapılan itiraza ilişkin cevap yazısı istemesi nedeniyle, uzayabileceğini unutmamak gerekir. Bilindiği üzere, trafik cezalarının tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenmesi halinde %25 oranında indirim uygulanmaktadır. Bu nedenle, vatandaşların hak kaybına uğramaması adına, indirim süresi dolmadan cezayı ödemelerinde yarar vardır. Zira, itirazın kabul edilip edilmeyeceği, dolayısıyla trafik cezasının iptal edilip edilmeyeceği, kesin değildir. Vatandaşların, indirim fırsatını kaçırmamak için, Sulh Ceza Hakimliği’nin kararını beklemeksizin cezayı ödemesi faydalı olacaktır. Nitekim, itirazın haklı bulunması halinde, Sulh Ceza Hakimliği tarafından cezanın iptaline karar verilmekte ve ödenen tutar vatandaşlara iade edilmektedir.